ไปปิกนิกในเทศกาลฮานามิ นั่งชมซากุระบาน ที่ญี่ปุ่นกัน!

เมื่อดอกซากุระผลิบานเป็นสัญญาณแห่งการก้าวเข้าสู่ฤดูใบไม้ผลิของประเทศญี่ปุ่น นับเป็นช่วงเวลาแห่งการเริ่มต้นของชีวิตและการทำอะไรหลายๆ อย่างของปี หลังจากต้องเก็บตัวอยู่แต่ในบ้านในช่วงฤดูหนาวที่ผ่านมา ชาวญี่ปุ่นจึงนิยมเฉลิมฉลองการเริ่มต้นของฤดูใบไม้ผลินี้ด้วยการพากันออกไปเดินเล่น รับอากาศที่อบอุ่นขึ้น นั่งชมความงดงามใต้ต้นซากุระ บางคนอาจมีการนำอาหารและเครื่องดื่มติดไม้ติดมือมาปิกนิกเพื่อเป็นการเฉลิมฉลองแบบเล็กๆ ทำให้บรรยากาศการต้อนรับฤดูใบไม้ผลิสดใสยิ่งขึ้น ซึ่งชาวญี่ปุ่นจะเรียกช่วงเวลานี้ว่า “เทศกาลฮานามิ” หรือ เทศกาลชมดอกไม้

ประวัติเทศกาลฮานามิ

เทศกาลฮานามิ หรือ เทศกาลชมดอกไม้ มาจากคำว่า 花 (Hana) อ่านว่า ฮานะ แปลว่าดอกไม้ และคำว่า 見 (Mi) อ่านว่า มิ แปลว่า ดู, ดวงตา เมื่อเอามารวมกันจะหมายถึง การดูดอกไม้ หรือ การชมดอกไม้ ซึ่งประเพณีการชมดอกไม้ในฤดูใบไม้ผลิของชาวญี่ปุ่นมีมาเนิ่นนานหลายร้อยปีแล้ว โดยใน  จะมีการจัดเลี้ยงเฉลิมฉลอง และมีการแสดงร่ายรำ แต่เทศกาลฮานามิ เพิ่งจะแพร่หลายในหมู่ชาวบ้านหรือคนทั่วไปในช่วงปี ค.ศ. 1603 – 1868 หรือช่วงยุคเอโดะ ผู้คนนิยมออกไปเดินชมความสวยงามของดอกไม้ใบไม้ที่เริ่มผลิใบหลังพ้นความหนาวเย็น และความนิยมนี้ได้กลายเป็นวัฒนธรรมที่ทำสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน ซึ่งในประเทศญี่ปุ่นยุคปัจจุบัน เทศกาลฮานามิ ได้กลายเป็นเทศกาลสำคัญที่สำนักข่าวต้องคอยทำข่าวพยากรณ์ช่วงเวลาที่คาดเดาว่าดอกซากุระจะบานกันเลยทีเดียว

ทำไมคนญี่ปุ่นถึงชอบไปชมซากุระในเทศกาลฮานามิ

สาเหตุที่ดอกซากุระกลายเป็นสัญลักษณ์ประจำเทศกาลฮานามิก็เพราะเพราะความสวยงามและความพิเศษของดอกซากุระที่แตกต่างจากดอกไม้อื่นๆ ยามเมื่อดอกซากุระผลิบาน จะบานสะพรั่งพร้อมกันทั้งต้นรวมถึงต้นที่อยู่ใกล้เคียง ทำให้กลายเป็นภาพที่น่าตื่นตาตื่นใจแก่ผู้พบเห็น กลีบสีชมพูอ่อนที่ถูกลมพัดปลิว ตัดกับท้องฟ้าสีฟ้าที่แสนสดใดของฤดูใบไม้ผลิ กลายเป็นภาพที่สวยงามและโรแมนติกมากๆ  

แต่ด้วยความที่ดอกซากุระเป็นดอกไม้ที่บอบบาง ทำให้ดอกซากุระบานได้แค่ 1-2 สัปดาห์เท่านั้น หากถึงเวลาร่วงหล่นก็จะหล่นพร้อมกันทั้งต้นเหลือเพียงกิ่งก้านให้ชมต่างหน้า ทำให้ซากุระได้ถูกนำไปเปรียบเทียบในบทกวีและคำสอนถึงความไม่จีรังยั่งยืนของสรรพสิ่ง เป็นเครื่องเตือนใจให้ผู้คนอย่าได้หลงลืมว่าไม่มีอะไรแน่นอน วันนี้งดงามเปล่งประกายเหมือนดอกซากุระ แต่วันพรุ่งนี้อาจร่วงหล่นเหลือเพียงกิ่งก้านที่ว่างเปล่า

ดอกซากุระจะบานตอนไหน

ปัจจัยเรื่องสภาพอากาศ อุณหภูมิ รวมถึงความชื้น ต่างมีผลต่อการผลิบานของดอกไม้ และยิ่งดอกไม้ที่ความบอบบางและไวต่อการเปลี่ยนแปลงอย่างดอกซากุระแล้ว ช่วงเวลาการผลิบานในแต่ละปีอาจคลาดเคลื่อนกันได้มากถึงประมาณ 2 สัปดาห์ และในแต่ละภูมิภาคของประเทศซึ่งมีสภาพอากาศร้อนเย็นไม่เท่ากัน ก็ส่งผลให้ระยะเวลาการบานของดอกซากุระในแต่ละพื้นที่แตกต่างกันอีกด้วย โดยดอกซากุระจะเริ่มบานจากทางตอนใต้ของประเทศญี่ปุ่นอย่างโอกินาว่าซึ่งมีอากาศอบอุ่นเร็วกว่า แล้วค่อยๆ ไล่ขึ้นไปยังตอนเหนือสุดของประเทศอย่างฮอกไกโดที่มีอากาศหนาวเย็นเป็นส่วนใหญ่ ซึ่งสามารถเรียงลำดับดังนี้

1. กลางเดือนมกราคม ดอกซากุระแถบ โอกินาว่า (Okinawa) จะเริ่มบานเป็นบริเวณแรก
2. ครึ่งหลังเดือนมีนาคม ดอกซากุระแถบ ฟุกุโอกะ (Fukuoka) จะเริ่มบานถัดมา
3. หลายเดือนมีนาคม ไปจนถึงต้นเดือนเมษายนแถบ โตเกียว (Tokyo) และแถบ โอซาก้า (Osaka) จะเริ่มพบเห็นซากุระบาน
4. ประมาณกลางเดือนเมษายน จะเป็นทางแถบ เซนได (Sendai) ที่อากาศจะเริ่มอบอุ่นขึ้นจนซากุระเริ่มบาน
5. ครึ่งหลังของเดือนเมษายน จะเป็นเวลาของแถบ อาโอโมริ (Aomori)
6. ปิดท้ายด้วยแถบ ฮอกไกโด (Hokkaido) ดินแดนเหนือสุดของประเทศญี่ปุ่นที่ดอกซากุระจะเริ่มบานประมาณช่วงปลายเดือนเมษายน

สิ่งที่ต้องเตรียมไปร่วมเทศกาลฮานามิ

สิ่งที่ต้องเตรียมสำหรับไปร่วมงานเทศกาลฮานามิไม่ได้มีการระบุไว้อย่างชัดเจนส่วนใหญ่จะเป็นสิ่งจำเป็นพื้นฐานที่ต้องตระเตรียมไปสำหรับการปิกนิก แต่ยังไงเราควรมีเช็คลิสต์สิ่งจำเป็นเพื่อให้การไปนั่งชมซากุระในเทศกาลฮานามิของเราสมบูรณ์แบบ

1. ควรตรวจสอบสถานที่ที่จะไปว่าอนุญาตให้นั่งชม หรือนำอาหารและเครื่องดื่มเข้าไปรับประทานหรือไม่ หากสถานที่นั้นเป็นสถานที่ยอดฮิต แนะนำให้ไปจองพื้นที่แต่เนิ่นๆ
2. เสื่อรองนั่ง อาจเลือกใช้เป็นแผ่นพลาสติกสำหรับปูรองนั่งที่หาได้ทั่วตามร้าน 100 เยน หรือเสื่อสำหรับปิกนิก เพื่อให้เราสามารถนั่งบนพื้นดินพื้นหญ้าได้โดยไม่สกปรก
3. ถุงขยะ เป็นมารยาทพื้นฐานสำหรับคนญี่ปุ่นที่จะดูแลรักษาความสะอาดและความเป็นระเบียบเรียบร้อย เราควรพกถุงขยะไว้หลายๆ ใบสำหรับแยกขยะให้เรียบร้อยก่อนนำไปทิ้ง
4. อาหารและของทานเล่น สามารถเตรียมได้ตามความสะดวก บางคนอาจจะเตรียมมาจากบ้านเป็นเบนโตะหรืออาหารที่ทำเอง แต่ถ้าไม่มีเวลาหรือไม่สะดวกการเข้าไปหาซื้อในร้านสะดวกซื้อก็ไม่ใช่เรื่องผิดอะไร ในส่วนของเครื่องดื่ม หากใครที่อยากจะดื่มแอลกอฮอล์ควรตรวจสอบสถานที่ที่จะไป ว่าอนุญาตให้นำเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เข้าไปหรือไม่ เพราะบางสถานที่ก็ไม่อนุญาตให้ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์
5. ถุงร้อนสำหรับให้ความอบอุ่น เพราะในช่วงเวลาค่ำคืนของฤดูใบไม้ผลิก็ยังคงมีอากาศที่ค่อนข้างหนาวเย็น หากใครจะอยู่ชมซากุระกลางคืนก็ควรติดเสื้อคลุมกันหนาวและถุงร้อนขนาดเล็กที่จะช่วยให้ความอบอุ่นไว้ด้วย
6. มารยาท สิ่งที่สำคัญที่สุดในการเข้าร่วมเทศกาลฮานามิ แม้หลายสถานที่ที่เปิดให้เข้าชมซากุระจะมีกฎระเบียบที่เคร่งครัดกำหนดไว้ แต่เราก็ควรมีมารยาทในการอยู่ร่วมกันกับผู้อื่น และรู้จักการแบ่งปันใช้พื้นที่แต่พอดี อย่าส่งเสียงดังรบกวนผู้อื่นที่อยู่ใกล้เคียง รักษาความสะอาด และที่สำคัญที่สุด คือ ไม่ควรแตะต้องดอกหรือต้นซากุระ เพราะต้นและดอกซากุระมีความบอบบางหากเราสัมผัสหรือจับกิ่งก้านอาจทำให้ต้นและดอกเสียหาย ซึ่งคนอื่นๆ ที่มาทีหลังก็คงจะอดชมความงดงามของต้นซากุระอย่างแน่นอน

รู้อย่างนี้แล้ว ถ้าใครที่กำลังคิดถึงญี่ปุ่นหรืออยากจะไปเที่ยวชมความสวยงามของเทศกาลฮานามิ ก็ควรจะตรวจเช็คเวลาที่ดอกซากุระจะผลิบานให้ดีก่อนวางแผนการเดินทาง แต่ถ้ามีความคลาดเคลื่อนเกิดขึ้นก็ไม่ต้องเสียใจไป เพราะยังมีงานเทศกาลญี่ปุ่นและสวนดอกไม้สวยๆ อีกมากมายที่บานในฤดูใบไม้ผลิซึ่งการไปชมดอกไม้เหล่านั้น ก็สร้างความประทับใจให้คุณได้ไม่แพ้ความงดงามของดอกซากุระในเทศกาลฮานามิอย่างแน่นอน